بینـش و ارزش
یکايک افراد جامعه متعهد به حفـظ و
احترام به کرامت انسان ها می باشند. اين
امر در شرايط بيماری از اهميت ويژه ای
برخوردار است. بر اساس قانون اساسی،
توجه به كرامت والای انسانی از اصول
پايه نظام جمهوری اسلامی بوده،
دولت موظف است خدمات بهداشتی-درمانی
را برای يکايک افراد کشور تأمين کند. بر
اين اساس ارائه خدمات سلامت بايد
عادلانه و مبتنی بر احترام به حقوق و
رعايت کرامت انسانی بيماران صورت پذيرد.
اين منشور با توجه به ارزشهای والای انسانی و مبتنی بر فرهنگ اسلامی
و ايرانی و بر پايه برابری كرامت ذاتی
تمامی گيرندگان خدمات سلامت و با هدف
حفـظ، ارتقـا و تحكيم رابطـه انسانی
ميان ارائه دهندگان و گيرندگان خدمات
سلامت تنظيم شده است.
حقوق بیمار
دريافت مطلوب
خدمات سلامت حق بيمار است.
ارائه خدمات سلامت بايد:
شايسته شأن و منزلت انسان و با
احترام به ارزشها، اعتقادات فرهنگی و
مذهبی باشد.
بر پايه صداقت، انصاف، ادب و
همراه با مهربانی باشد.
فارغ از هرگونه تبعيض از جمله قومی،
فرهنگی، مذهبی، جنسیتی و نوع بيماری
باشد.
بر اساس دانش روز باشد.
مبتنی بر برتری منافع بيمار باشد.
در مورد توزيع منابع سلامت، مبتنی بر
عدالت و اولويت های درمانی بيماران
باشد.
مبتنی بر هماهنگی اركان مراقبت اعم
از پيشگيری، تشخيص، درمان و توانبخشی
باشد.
به
همراه تأمين کليه امکانات رفاهی
پايه و ضروری و به دور از تحميل درد و
رنج و محدوديتهای غيرضروری باشد.
توجه ويژهای به حقوق گروههای
آسيبپذير جامعه از جمله كودكان، زنان
باردار، سالمندان، بيماران روانی،
زندانيان، معلولان ذهنی و جسمی و
افراد بدون سرپرست داشته باشد.
در سريعترين زمان ممکن و با
احترام به وقت بيمار باشد.
با در نظر گرفتن متغيرهايی چون
زبان، سن و جنس گيرندگان خدمت باشد.
در مراقبتهای ضروری و فوری
(اورژانس)، بدون توجه به تأمين
هزينۀ آن صورت گيرد. در موارد
غيرفوری (الکتيو) بر اساس ضوابط تعريف
شده باشد.
در مراقبتهای ضروری و فوری
(اورژانس)، در صورتیكه ارائه خدمات
مناسب ممكن نباشد، لازم است پس از
ارائۀ خدمات ضروری و توضيحات لازم،
زمينه انتقال بيمار به واحد مجهز
فراهم گردد.
در مراحل پايانی حيات كه وضعيت
بيماری غير قابل برگشت و مرگ بيمار
قريب الوقوع می باشد، با هدف حفظ آسايش
وی ارائه گردد. منظور از آسايش، کاهش
درد و رنج بيمار، توجه به نيازهای
روانی، اجتماعی، معنوی و عاطفی وی و
خانوادهاش در زمان احتضار می باشد.
بيمار در حال احتضار حق دارد در آخرين
لحظات زندگی خويش با فردی كه می خواهد
همراه گردد.
اطلاعات بايد به نحو مطلوب
و به ميزان كافی در اختيار بيمار قرار گيرد.
محتوای اطلاعات بايد شامل موارد
ذيل باشد:
مفاد منشور حقوق بيمار در زمان
پذيرش.
ضوابط و هزينههای قابل پيش بينی
بيمارستان اعم از خدمات درمانی و غير
درمانی و ضوابط بيمه و معرفی سيستم
های حمايتی در زمان پذيرش.
نام، مسؤوليت و رتبۀ حرفهای
اعضای گروه پزشكی مسؤول ارائۀ مراقبت
از جمله پزشك، پرستار و دانشجو و
ارتباط حرفهای آنها با يكديگر.
روشهای تشخيصی و درمانی و نقاط
ضعف و قوت هر روش و عوارض احتمالی آن، تشخيص بيماری، پيش آگهی و عوارض آن
و نيز كليۀ اطلاعات تأثيرگذار در
روند تصميمگيری بيمار.
نحوۀ دسترسی به پزشک معالج و
اعضای اصلی گروه پزشکی در طول درمان.
كليۀ اقداماتی كه ماهيت
پژوهشی دارند.
ارائۀ آموزشهای ضروری برای استمرار درمان.
نحوۀ ارائه اطلاعات بايد به
صورت ذيل باشد:
اطلاعات بايد در زمان
مناسب و متناسب با شرايط بيـمار از
جملـه اضطراب و درد و ويژگیهای فردی
وی از جمله زبان، تحصيلات و توان درک
در اختيار وی قرار گيرد، مگر اينكه:
تأخير در شروع درمان به واسطۀ
ارائۀ اطلاعات فوق سبب آسيب به
بيمار گردد. (در اين صورت انتقال
اطلاعات پس از اقدام ضروری، در اولين
زمان مناسب بايد انجام شود.)
بيمار علیرغم
اطلاع از حق دريافت اطلاعات، از اين
امر امتناع نمايد كه در اين صورت بايد
خواست بيمار محترم شمرده شود، مگر
اينکه عدم
اطلاع بيمار، وی يا سايرين را در معرض
خطر جدی قرار دهد.
بيمار می تواند به
كليۀ اطلاعات ثبتشده در پروندۀ
بالينی خود دسترسی داشته باشد و
تصوير
آن را دريافت نموده و تصحيح اشتباهات
مندرج در آن را درخواست نمايد.
حق انتخاب و تصميمگيری آزادانه
بيمار در دريافت خدمات سلامت بايد
محترم شمرده شود.
محدوده انتخاب و تصميمگيری
درباره موارد ذيل میباشد:
انتخاب پزشك معالج و مركز
ارائهكنندۀ خدمات سلامت در چارچوب
ضوابط.
انتخاب و نظرخواهی از
پزشک دوم به عنوان مشاور.
شركت يا عدم شركت در هر گونه پژوهش،
با اطمينان از اينكه تصميمگيری وی
تأثيری در تداوم و نحوۀ دريافت خدمات
سلامت نخواهد داشت.
قبول يا رد درمانهای پيشنهادی پس
از آگاهی از عوارض احتمالی ناشی از
پذيرش يا رد آن مگر در موارد خودکشی
يا مواردی که امتناع از درمان، شخص
ديگری را در معرض خطر جدی قرار
میدهد.
اعلام نظر قبلی بيمار در
مورد اقدامات درمانی آتی در زمانی که
بيمار، واجد ظرفيت تصميمگيری میباشد
ثبت و بهعنوان راهنمای اقدامات پزشكی
در زمان فقدان ظرفيت تصميمگيری وی با
رعايت موازين قانونی مدنظر ارائه
کنندگان خدمات سلامت و تصميمگيرنده
جايگزين بيمار، قرار گيرد.
شرايط انتخاب و تصميمگيری شامل
موارد ذيل میباشد:
انتخاب و تصميمگيری
بيمار بايد آزادانه و آگاهانه، مبتنی
بر دريافت اطلاعات كافی و جامع (مذكور
در بالا) باشد.
پس از ارائه اطلاعات،
زمان لازم و كافی به بيمار جهت
تصميمگيری و انتخاب داده شود.
ارائۀ خدمات سلامت بايد مبتنی بر
احترام به حريم خصوصی بيمار (حق خلوت)
و رعايت اصل رازداری باشد.
رعايت اصل رازداری راجع به
كليۀ اطلاعات مربوط به بيمار الزامی
است مگر در مواردیكه قانون آن را
استثنا كرده باشد.
در كليـۀ مراحل مراقبت اعم
از تشخيصی و درمانی، بايـد به حريم
خصوصی بيـمار احتـرام گذاشته شود. ضروری
است بدين منظور كليۀ امكانات لازم
جهت تضمين حريم خصوصی بيمار فراهم
گردد.
فقط بيمار و گروه درمانی و
افراد مجاز از طرف بيمار و افرادی كه
به حكم قانون مجاز تلقی میشوند می توانند به اطلاعات دسترسی
داشته باشند.
بيمار حق دارد در مراحل
تشخيصی از جمله معاينات، فرد معتمد
خود را همراه داشته باشد. همراهی يكی
از والدين كودك در تمام مراحل درمان
حق كودك می باشد مگر اينكه اين امر بر
خلاف ضرورتهای پزشكی باشد.
دسترسی به نظام كارآمد رسيدگی به
شكايات، حق بيمار است.
هر بيمار حق دارد در صورت
ادعای نقض حقوق خود كه موضوع اين
منشور است، بدون اختلال در كيفيت
دريافت خدمات سلامت به مقامات ذیصلاح
شكايت نمايد.
بيماران حق دارند از نحوه
رسيدگی و نتايج شكايت خود آگاه شوند.
خسارت ناشی از خطای ارائه کنندگان خدمات سلامت بايد پس از
رسيدگی و اثبات، مطابق مقررات در كوتاهترين زمان ممکن جبران
شود.
|